Sigurisht, nuk do të ishte dalja në pension në vitin 1971 që do të ndalte nutricionistin (specialist i mënyrës së të ushqyerit) me famë botërore Roger J. Uilliams, i cili vazhdoi të jepte kontributin e tij të çmuar ne fushën kërkimore , me gjithë energjinë dhe pasionin që ushqente për punën e jetës së tij. Në një letër dërguar Sekretarit te shtetit amerikan për Shëndetin, Edukimin dhe Mirëqenien, ai shprehet se qëndron në përparësi me kohen, teksa vlerëson rëndësinë e ushqimit në uljen e rrezikut për sëmundje kardiovaskulare dhe shumë sëmundje të tjera. Ndërkohë që nuk dihen me saktësi shkakësitë që çojnë në një prevalencë të lartë të sëmundjeve kardiovaskulare, qëndron mundësia e një lidhjeje mes sëmundjeve kardiovaskulare dhe epokës së industrializimit në të cilën jetojmë. Një epokë ku njerëzit i zgjedhin ushqimet në varësi të dukjes dhe shijes, duke lënë në vend të dytë cilësinë dhe vlerat ushqyese. Por ajo qe e mundonte më shumë nutricionistin Uilliams ishte dhe informimi i vetë stafeve mjekësore, të cilat kishin deficenca informative në drejtim te shkencës së nutricionit (shkenca e ushqyerjes). Për këtë Uilliams propozoi themelimin e qendrave te kërkimeve ne fushën e nutricionit dhe promocionin e shkencës së nutricionit stafeve mjekësore dhe publikut te gjerë. Pikat më të rëndësishme të platformës së tij ambicioze, përbëjnë në thelb qëllimet dhe arritjet në fushën e shëndetit publik që qeveria amerikane zbaton deri në ditët e sotme. Në vazhdim të përpjekjeve të tij për të sjellë ndryshim te pikëpamjeve në sistemin mjekësor në raport me shkencën e nutricionit, Uilliams boton ne qershor te 1975 librin ‘’Libri i shkencës se ushqyerjes për mjekun’. Dy studime të rëndësishme të shkruara nga shkencëtari, biokimisti Linus Pauling, për vitaminën E dhe teorinë ortomolekulare u përfshinë në libër.
Bashkëpunimi i Williams me Pauling do të ishte një vlerë e shtuar e shkencës mjekësore. Së bashku do të themelonin një fondacionin për zhvillimin e shkencës se nutricionit. Në mbështetje të kërkimeve në drejtim të kësaj fushe dhe integrimin në praktikat mjekësore. Uilliams shprehet për kolegët e tij: Çështjet më të rëndësishme te ekzistencës sonë janë sigurisht uji dhe ajri. Por a jemi interesuar ndonjëherë për ekzistencën e mbi 40 përbërjeve kimike të cilat vijnë nga bota e jashtme dhe hyjnë në mjedisin ku ne jetojmë duke mundësuar jetën tonë? Një tjetër dimension i bashkëpunimit të dy shkencëtarëve qëndron në thelb të një prej studimeve shkencore më të arrira, ai i vitaminës C.
CDO ORGANIZËM PËRBËN NJË VECANTI NË MËNYRËN E FUNKSIONIMIT TË TIJ DHE NË NEVOJAT E TIJ, DHE SI I TILLË PARAQET KËRKESA UNIKE TË NIVELIT TË VITAMINËS C NË PËRBËRJE TË TIJ.
FRAGMENTE JETE
Uilliams nuk doli në pension deri në moshën 92-vjeçare. Ai vdiq nga pneumonia në 20 shkurt 1988 në moshën 94-vjeçare. Gjatë gjithë jetës së tij ai shkroi dhe botoi në total 21 libra me baza shkencore duke përfshirë dhe shumë tekste të kimisë organike dhe biokimike dhe rreth 300 artikuj shkencorë. Ai ishte anëtar i Akademisë së shkencës dhe në 1957 shërbeu për 1 vit si president i Organizatës Amerikane për Kiminë. I janë dorëzuar gjithashtu në shenjë nderimi dhe respekti ne punën e tij, dekorata të shumta nga universitet amerikane. Profesor Uilliams njihet në të gjithë vendin si një profesor i jashtëzakonshëm në fushën e shkencës kimike dhe një studiues shkencor i pasionuar pas punës së tij. Librat e tij të kimisë organike dhe të biokimisë zbatohen gjerësisht në shumë formate studimore, çka vërteton dhe njëherë përgatitjen profesionale të profesorit. Studimet e tij mbi acidin pantogenik kanë qenë të një rëndësie të madhe ne fushën e kimisë.
STUDIMI MBI VITAMINEN C, SHEMBULL I PATJETËRSUESHËM I INDIVIDUALITETIT BIOKIMIK
Nëse supozojmë që rreth 500 tipare, karakteristika trashëgohen në mënyrë të pavarur, ekziston një mundësi shumë e vogël gati 10% që një individ i vetëm në të gjithë popullatën të jetë normal respektivisht këtyre 500 tipareve. ‘Situata komplikohet më tepër përballë faktit që njeriu posedon rreth 100.000 gjene’, shkruan Pauling, ‘secili me një funksion specifik’. Konkluzioni që arrihet është qe asnjë individ i popullatës (që përfshin 95% të njerëzve) nuk është normal respektivisht këtyre tipareve. Pra, gjendemi përballë një heterogjenociteti të tillë fuqimisht të shprehur.
I njëjti rezultat shkencor vlen dhe për lepujt guinea (racë pa bisht). Në bashkëpunim me Gary Deason të Universitetit te Texas, Austin, Uilliams realizon një eksperiment mbi Vitaminën C, pikërisht me këta lepuj. Kërkuesit realizuan një eksperiment, ku mblodhën një grup lepujsh guinea- të cilët janë ndër kafshët e rralla që nuk bëjnë vetë vitaminë C dhe janë të varur prej saj nga ushqimi, ashtu si njeriu. Ata vëzhguan për disa ditë me radhë, ndërkohë që këto kafshë i ishin një diete të rreptë ushqimore. Më pas i ndanë në disa grupe të mëdha dhe disa grupe morën sasi të ndryshme të acidit ascorbik (vitamina C), ndërsa disa të tjerë nuk morën asnjë sasi të acidit ascorbik (vitamina C). Reagimet qenë të ndryshme. Grupi që nuk mori asnjë sasi ishin ato që filluan të shfaqin shenjat e skorbutit. Ndërkohë ata që morën ndërmjet sasisë 1 dhe 4 mg, vetëm çereku shfaqi shenja të sëmundjes.
Grupi që morën mbi 8 mg nuk shfaqi shenja te sëmundjes. Sigurisht ky studim u mbështet në një të dhëne kryesore. Këto kafshë kanë nevojë për një mesatare prej 5 mg vitamine C në dite për te parandaluar skorbutin. Rezultatet kontradiktore që do të shërbenin dhe për të nxjerrë konkluzionin themel te eksperimentit, tregonin që 2 nga këto kafshë që kishin marrë 1 mg dozë, ishin shumë të shëndetshme dhe kishin shtuar në peshë. Ndërkohë që një grup prej 8 derrash, pavarësisht se kishin marrë doza mbi 8 mg deri ne 32 mg, ishin te pashëndetshëm dhe nuk shtuan në peshë. Pra, doza për këtë grup duhej shtuar dhe shkoi deri ne 64 mg, ku ato filluan të fitonin peshë dhe të bëheshin më të shëndetshëm. Fillimisht shtesa filloi me 12 gramë në 10 ditë dhe gjatë 10-ditëshit në vazhdim dozat u shtuan deri ne 72 gramë.
Konkluzioni qëndron në faktin që ky grup lepujsh në ndryshim nga grupet e tjera kishin nevoja më të larta për vitaminë C.Nga këtu, Williams dhe Deason ekstraktuan të dhënat për të arritur në konkluzionin përfundimtar, që si lepujt guinea ashtu dhe njerëzit nuk janë më pak heterogjen, dhe rrjedhimisht diversiteti në nevojat për vitaminën C është po aq i shprehur.
Kush ishte Roger John Uilliams dhe çfarë zbuloi ai?
Roger u lind me 1893 në Otacamund, Indi nga prindër amerikanë. Familja e tij u kthye ne Amerikë kur ai ishte 2 vjeç dhe ai u rrit në Kansas dhe Kaliforni. Pas mbarimit te shkollës se lartë në Universitetin e Redlands, 1914 dhe marrjes së një certifikate nga Universiteti i Kalifornisë për mësues në shkollën e mesme, Uilliams e fillon karrierën e tij në mësimdhënie shkencash kimie dhe fizike, në një shkollë të mesme lokale. Dy vite më vonë, Roger vendos të bëjë përpara me karrierën e tij duke ndjekur studimet në Universitetin e Çikagos për kimi organike. Uilliams qe një shkencëtar vlerash të mëdha në fushën e biokimisë dhe të nutricionit i cili bëri një nga zbulimet më të rëndësishme të shkencës, atë të acidit pantotenik (vitamins B5), një vitaminë e një rëndësie esenciale për sintetizimin e koenzimës A dhe marrjen pjesë gjithashtu në sintezën dhe metabolizmin e yndyrnave, karbohidrateve dhe proteinave. Williams ishte gjithashtu pjesë e grupit kërkimor të vitaminës B9 (acidit folik), një vitaminë e rëndësishme në procesin e formimit dhe prodhimit te rruazave te kuqe te gjakut, të cilit i vuri dhe emrin.
Programi hulumtues i Williams përdori majanë si organizwm model për të studiuar kërkesat ushqyese mbi hipotezën se biokimia themelor e qelizave ishte e njwjtw si tek majaja, edhe tek kafshët. Ai synonte të studionte ato substanca ushqyese që ishin ende të panjohura. Kjo qasje ishte e suksesshme dhe e çoi në zbulimin e acidit pantothenik, të botuar në 1933, i cili zgjoi interes të përtërirë në mesin e biokimistëve për metabolizmin mikrobik. Williams dhe kolegët e tij në Teksas – përfshirë Robert Eakin, Esmond Snell, William Shive dhe Lester Reed – vazhduan këtë punë dhe përdorën teknikën e tij për të zbuluar një numër të vitaminave dhe ushqyesve të tjerë. Williams dhe Snell, së bashku me studentin Herschel K. Mitchell, izoluan dhe emëruan acidin folik duke e nxjerrë atë nga katër tonë spinaq të përpunuar. Ai gjithashtu ka punuar në zbulimin dhe izolimin e vitaminës B6, acidit lipoik dhe avidinës.
Gjatë gjithë karrierës së tij Williams ishte një shkrimtar i frytshëm, duke prodhuar jo vetëm qindra punime shkencore, por edhe një numër të librave shkollorë të përdorur gjerësisht. Në karrierën e tij të mëvonshme, Williams u interesua të shkruaj për një audiencë popullore dhe botoi një numër librash për ushqimin, duke theksuar ndryshimet gjenetike midis individëve në metabolizmin ushqyes dhe mundësinë e trajtimit të problemeve shëndetësore me dietë. Williams u tërhoq nga roli i tij në drejtorin e Institutit Biokimik në 1963 dhe nga Universiteti i Teksasit në 1986.
Çimet dhe nderimet
- U zgjodh në Akademinë Kombëtare të Shkencave, 1946
- Presidenti i Shoqërisë Kimike Amerikane, 1957
- Anëtar i Shoqatës Amerikane për Përparimin e Shkencës
Disa nga librat e tij
- Biokimia e vitaminave B
, (me bashkëautorë)
- E lirë dhe e pabarabartë: Baza Biologjike e Lirisë individuale.
- Individualiteti Biokimik: Bazat për Konceptin Gjenetotrofik (me bashkëautorë)
- Të ushqyerit në një Arrë
- Enciklopedia e biokimisë, redaktuar nga Roger J. Williams dhe Edwin M. Lansford, Jr.
- Ju jeni i jashtëzakonshëm
- Ushqyerja kundër Sëmundjeve: Ndikimi i Mjedisit
- Doracaku i mjekëve të shkencës ushqyese
- Bota e mrekullueshme brenda jush: Mjedisi juaj ushqyes i brendshëm
- Parandalimi i alkoolizmit përmes ushqyerjes
- Edukimi: Epoka e Ardhjes së Iluminizmit
Ai ishte gjithashtu një mbështetës I fuqishëm i propagandimit dhe informimit te opinionit publik për rëndësinë dhe vëmendjen që i duhet kushtuar fushës së nutricionit si pjesë thelbësore e dijeve për jetën dhe shëndetin e mirë. Në shkrimet e tij, Uilliams i vë theksin diversitetit biokimik te qenieve njerëzore dhe ambientit te tyre te brendshëm parë nga këndvështrimi i një nutricionisti.
Lajmi goditës: Buka e bardhë a përmban vlerat e duhura ushqimore?
Një lajm goditës dha Uilliam nëpërmjet publikimit në 1970 të një artikulli rreth një eksperimenti të cilin ai e kishte zhvilluar tek minjtë,ku një pjesë I kishte furnizuar me sasi buke të bardhë të përdorimit të përditshëm, ndërkohë që një grupi tjetër e kishte ushqyer me një sasi buke të bardhë të cilën e kishte pasuruar më tepër në vitamina dhe proteina. Dhe konstatoi që grupi I dyte gëzonte gjendje shumë më të mirë shëndetësore, me një diferencë të theksuar nga grupi i parë.
Këtë argument e përdori për të hapur një diskutim të rëndësishëm me prodhuesit e bukës ne SHBA,kryefjala e të cilit ishte rritja e elementëve ushqyes në përbërje të bukës së bardhë. Roli i tij qe vendimtar në ndryshimin e prodhimit të bukës së bardhë duke i shtuar asaj elementë ushqyes, sepse sipas Uilliam deri në ato momente qytetarët kishin vuajtur nga deficienca e vitaminës B12 (e cila çon në anemi nga mungesa e vitaminës B12), si pasojë e mungesës së saj në vlerat dhe sasitë e duhura në përbërje të bukës së bardhë.
Si fryma udhëzuese e Institutit biokimik që nga viti 1940, Dr. Wiliams kryesoi zbulimin e shumë vitaminave dhe varianteve të tyre, më shumë sesa janë realizuar dhe zbuluar në çdo laborator tjetër në botë. Ai bëri punë pioniere në zbulimin e acidit folik, një agjent i rëndësishëm në luftën kundër anemisë së dëmshme dhe një anëtar tjetër i kompleksit B. Në vitin 1941, ai dhe vëllai i tij më i vjetër, Dr. Robert R. Williams, atëherë drejtor kimik në Telephone Laboratories Bell dhe shkencëtari i cili izoloi Vitaminën B1, u nderuan me medaljen Charles nga Columbia University për kërkimet e tyre në biokimi. Medalja iu dorëzua nga Frederick Chandler, kimisti amerikan më i njohur për punën e tij rregullatore në shëndetin publik, kanalizimet dhe sigurinë e konsumatorit në New York City. Kjo ishte hera e parë që një çmim i themeluar në vitin 1910 është ndarë mes dy personave. Robert Williams vdiq në vitin 1965.